آشنایی با مقطع پیش دانشگاهی
بسیاری از دانش آموزان و داوطلبان نظام جدید تمایل دارند با پیش دانشگاهی و به طور کلی سیستم آموزشی نظام قدیم آشنا شوند. در این مورد باید بگوییم که نظام قدیم یکی از طولانی ترین نظام های آموزشی در کشور ایران بوده که به سه بخش اصلی دبستان، راهنمایی و دبیرستان تقسیم بندی می شده است. در این زمان افرادی که در رشته های نظری تحصیل می کردند، موظف به گذراندن دوره پیش دانشگاهی بودند.
دوره پیش دانشگاهی را می توانیم یکی از حساس ترین و مهم ترین دوره ها برای دانش آموزان در رشته های نظری معرفی کنیم که آن ها باید نکات و دروس تکمیلی را مطالعه می کردند تا برای ورود به دانشگاه بهتر آماده می شدند. علاوه بر این، دروس دوره پیش دانشگاهی تاثیر مستقیمی روی بهتر شدن رتبه دانش آموزان داشته و به آنها در پذیرفته شدن در دانشگاه های برتر و رشته مورد علاقه کمک شایانی می کرد است. در این مطلب از سایت کانون رشد قصد داریم در مورد آشنایی با پیش دانشگاهی برای شما صحبت کنیم.
معرفی دوره تحصیلی پیش دانشگاهی
در مورد دوره پیش دانشگاهی باید بگوییم که این دوره تحصیلی مربوط به آخرین سال تحصیلی برای دانش آموزان رشته های نظری است که برای نخستین بار در سال ۱۳۷۴ آغاز آن تصویب شد و در نهایت در سال ۱۳۹۷ حذف گردیده و دوره آموزشی نظام جدید جایگزین آن شد. در دوره تحصیلی پیش دانشگاهی مطالب مختلفی به دانش آموزان آموزش داده می شده و آنها پس از فرا گرفتن مطالب مربوطه، می توانستند تصمیم بگیرند که آیا تمایل به ادامه تحصیل در دانشگاه دارند یا می خواهند وارد بازار کار شوند.
به عبارتی دوره پیش دانشگاهی می توانست تا حدودی سبب شکوفا و مشخص شدن استعداد بسیاری از دانش آموزان شود، زیرا مطالب مهم رشته ها را به صورت اختصاصی و برجسته آموزش می داده است.
طی چند سال آموزش و تدریس دوره پیش دانشگاهی، دانش آموزان موظف گذران ۲۴ واحد درسی بودند و در صورتی که نمی توانستند در یک یا چند درس نمره قبولی کسب کنند، باید به صورت مجدد در امتحان شرکت می کردند و در صورت نداشتن این مدرک یا نمره قبولی امکان ورود به دانشگاه برای آن ها میسر نبود. دریافت مدرک پیش دانشگاهی برای ۵ رشته علوم ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، علوم و معارف اسلامی و هنر الزامی بوده اما بقیه رشته ها نیازی به دریافت مدرک پیش دانشگاهی و تحصیل در این دوره نداشتند.
اهمیت مدرک پیش دانشگاهی در نظام آموزشی کشور ایران
مدرک پیش دانشگاهی در نظام آموزشی کشور ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، حتی اکنون که شاهد تغییر نظام آموزشی از قدیم به جدید هستیم باز هم داشتن این مدرک اهمیت خاص خود را دارد. کسانی که موفق به دریافت این مدرک نشده‌اند موظف به شرکت در امتحانات نهایی خرداد ماه و دریافت مدرک معادل آن هستند. اولین مورد از اهمیت دریافت این مدرک زمانی مشخص می شود که شما می خواهید به دانشگاه بروید.
بدون داشتن مدرک پیش دانشگاهی برای نظام قدیمی ها، امکان شرکت در کنکور سراسری یا پذیرفته شدن در دانشگاه وجود ندارد و در صورتی که حتی بهترین رتبه را نیز کسب کنید، بدون داشتن مدرک پیش دانشگاهی به شما اجازه ورود به دانشگاه داده نمی شود. طبق قانون آموزش و پرورش تمام افرادی که در رشته های نظری تحصیل کردند موظف به دریافت مدرک پیش دانشگاهی و شرکت در امتحانات و کسب نمره قبولی هستند و بدون شرایط ذکر شده امکان تحصیل در مقاطع بالاتر و داشتن تحصیلات آکادمیک امکان پذیر نیست.
علاوه بر این نداشتن مدرک پیش دانشگاهی می تواند برای بسیاری از افراد مشکلات جدی دیگری به وجود بیاورد، به همین دلیل در حال حاضر شاهد ثبت نام بسیاری از افراد در مدرسه بزرگسالان برای دریافت مجدد این مدرک و برطرف کردن محدودیت های احتمالی هستیم.
تغییرات کتاب های پیش دانشگاهی در سیستم آموزشی نظام قدیم چقدر بوده است؟
در صورتی که بخواهید از تغییرات کتاب های پیش دانشگاهی در سیستم آموزشی نظام قدیم اطلاع پیدا کنید باید بگوییم که در طی ۲۳ سال تدریس این کتاب ها، تغییرات نسبتاً جزئی در آنها به وجود آمده به طوری که ماهیت اکثر کتاب ها تغییر نکرده و در طی دو دهه، موضوعاتی تقریباً یکسان و مشابه به دانش‌آموزان آموزش داده شد.
البته کتاب های نظام قدیم ممکن است تفاوت های بیشتری با کتاب های نظام جدید داشته باشند اما تغییراتی که در طی این چند سال برای کتاب های پیش دانشگاهی ایجاد شد، شامل برخی تغییرات معمولی و ساده مانند تغییر در تصاویر یا نمونه سوالات و برخی مطالب کلیدی ساده برای اکثر کتاب ها بود. این موضوع نشان دهنده این است که دوره پیش دانشگاهی نظام قدیم یکی از با ثبات ترین و بهترین نظام های آموزشی بوده است.
همچنین توانست مطالب پربار و با کیفیتی را به دانش آموزان آموزش دهد و به همین دلیل در حال حاضر این دوره یکی از شناخته شده ترین و مهم ترین دوره های آموزش در دوران مدرسه به حساب می آید. همچنین این مقطع توانست مورد توجه بسیاری از مشاوران و دبیران قرار گرفته و آنها با در نظر گرفتن این تغییرات یا به طور کلی مطالب کتاب های درسی می توانند وضعیت آموزش نظام جدید را بررسی کنند.
آیا حذف نظام قدیم به نفع دانش آموزان بود؟
یکی از موضوعاتی که در مبحث آشنایی با پیش دانشگاهی بررسی می شود این است که آیا حذف نظام قدیم و پیش دانشگاهی بعد از حدود ۲۲ یا ۲۳ سال به نفع دانش آموزان بوده است یا خیر؟ در واقع نمی‌توان پاسخ قطعی به این سوال داد زیرا در حال حاضر فقط چند سال از تدریس نظام جدید می گذرد. البته به طور کلی باید بگوییم تفاوت زیادی بین این دو نظام نیست و فقط شاهد تغییر برخی از کتاب های آموزشی بوده ایم و طبق نظر برخی از کارشناسان موضوع و ماهیت کتاب ها هنوز تغییرات اساسی نداشته و این موضوع نیاز به گذشت زمان بیشتری دارد.
با این حال سعی شده است در کتاب های نظام جدید سال دوازدهم همانند کتاب های پیش دانشگاهی نظام قدیم استاندارد مطالب و حجم کتاب های درسی رعایت شده تا فشار زیادی به دانش‌آموزان مخصوصاً کسانی که خود را برای کنکور آماده می کنند، وارد نشود. پس در پاسخ کلی به این سوال باید بگوییم که تفاوت زیادی بین این دو نظام نیست و مطالب به همان شیوه گذشته فقط با تفاوت های مختلف ارائه می شود.
آیا تفاوتی بین مدرک پیش دانشگاهی اخذ شده در مدرسه بزرگسالان و مدرسه روزانه است؟
از دیگر مباحثی که در حوزه آشنایی با پیش دانشگاهی ممکن است برای برخی از افراد ایجاد شود این است که آیا بین مدرک پیش دانشگاهی که فرد در مدرسه بزرگسالان می گیرد و مدرکی که در مدرسه روزانه گرفته می شود تفاوتی وجود دارد؟
در پاسخ باید به این سوال بگوییم که هیچ تفاوتی بین این مدرک وجود نداشته و در هر صورت مدرکی مستطیلی مبنی بر اینکه فرد اقدام به گذراندن مدرک پیش دانشگاهی کرده است، به او اعطا می کرده‌اند. علاوه بر این تفاوتی نیز بین خدمات ارائه شده به فردی که در مدرسه روزانه تحصیلات خود را تمام کرده است با فردی که در مدارس بزرگسالان تحصیل می‌کند، وجود ندارد.
پس اگر به هر دلیلی چندین سال از درس و تحصیل دور بوده‌اید اصلاً نگران این موضوع نباشید و برای دریافت مدرک پیش دانشگاهی خود و پیشرفت در زمینه های مختلف هرچه سریعتر به مدرسه شبانه و بزرگسالان جهت دریافت این مدرک مراجعه کنید. البته موضوعی که باید توجه داشته باشید این است که در صورتی که فقط چند سال از تحصیل دور بوده‌اید مجاز به شرکت در مدرسه بزرگسالان نیستید و در مدرسه روزانه نیز می توانید به تحصیل بپردازید. برای تحصیل در مدرسه بزرگسالان و شبانه شرط سنی لحاظ است که برای اطلاع دقیق از آن باید با مدرسه بزرگسالان تماس بگیرید.
آیا در نظام جدید مدرک پیش دانشگاهی به فرد ارائه می شود؟
پس از اینکه در سال ۱۳۹۷ دوره تحصیلی پیش دانشگاهی حذف شد، دیگر به دانش آموزان مدرک پیش دانشگاهی ارائه نمی‌شود و فرد موظف به تحصیل در دوره دوازدهم و سپس پایان تحصیلات خود است. اما اشخاصی که در دوره نظام قدیم تحصیل کردند دارای مدرک پیش دانشگاهی هستند. علاوه بر این، افرادی که در مدرسه های بزرگسالان ثبت نام می‌کنند جزء دانش آموزان نظام جدید حساب شده و دیگر به آنها مدرک پیش دانشگاهی ارائه نمی‌شود و همانند دانش آموزان نظام جدید موفق به دریافت مدرک دوازدهم در رشته خود می شوند. البته توجه داشته باشید دانش آموزان نظام قدیم برای شرکت در کنکور باید دارای مدرک پیش دانشگاهی باشند و در صورتی که این مدرک یا معادل آن را نداشته باشند نمی‌توانند در کنکور ثبت نام کنند.
سخن پایانی
آشنایی با پیش دانشگاهی و دروس آن می تواند به دبیران نظام جدید کمک شایانی کند تا بتوانند با الگو گرفتن از این دوره آموزشی چند ساله، مطالب را بهتر برای دانش آموزان خود توضیح دهند. در نظر داشته باشید دوره پیش دانشگاهی از مهم ترین دوره های نظام قدیم به حساب می آید که بررسی و در نظر گرفتن آن از اهمیت زیادی برخوردار است. نداشتن مدرک پیش دانشگاهی ممکن از مشکلات فراوانی برای افرادی که در نظام قدیم تحصیل کرده‌اند، ایجاد کند. علاوه بر این، بررسی همه جانبه دوره پیش دانشگاهی و مزایا و معایب آن می تواند در تصمیم گیری بهتر برای تعیین ماندگاری یا حذف نظام فعلی به بسیاری از مسئولین کمک کند.
